H3 | Paragraaf 1 | De atmosfeer: een omhulsel van gas

• Deelvragen.
  
• Video's.
  
• Extra.
  
• Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).
  

Video's*

Titel: Wat is de atmosfeer?

Zie blz 80-81 de tekst samenstelling en opbouw van de atmosfeer van het boek Systeem aarde (de Geo) havo4.  

Titel: De stralingsbalans van de aarde - Hoe wordt onze aarde verwarmd.

Zie blz 80-81 de tekst samenstelling en opbouw van de atmosfeer & stralingsbalans op blz 81 van het boek Systeem aarde (de Geo) havo4.

*De geselecteerde video's zijn niet door mijzelf gemaakt. 

Extra

Schaalniveaus, dimensies, domeinen. 

Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).

Domein C - aarde

De door zonne-energie en aardrotatie aangedreven grote windsystemen en zeestromingen op aarde beschrijven en verklaren hoe deze van invloed zijn op de klimaatzones.

Het landschap herkennen als het resultaat van een dynamisch systeem. De voor een landschapszone relevante geofactoren met elkaar in verband brengen.

De invloed van menselijke activiteiten op natuur en milieu in verschillende landschapszones beschrijven en verklaren.

Aandachtspunten: Zee- en luchtstromen zorgen voor verdeling van koude en warmte over de aarde. De verdeling land-zee veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon. De ligging van hooggebergten veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon. 

Het landschap is een dynamisch systeem: als één van de geofactoren verandert, leidt dat tot verandering van de andere factoren. Vooral het klimaat is bepalend voor de natuurlijke begroeiing. 

De combinatie van klimaatzone en begroeiing vormt de (natuurlijke) landschapszones op aarde. De grenzen tussen klimaat- en landschapszones vallen niet altijd met elkaar samen, waardoor de grenzen tussen de landschapszones geleidelijke overgangen zijn.

Landschapszones veranderen door (intensief) menselijk gebruik. De gevoeligheid voor landdegradatie verschilt per landschapszone. Duurzaam landgebruik kan processen van landdegradatie stoppen of voorkomen.

Belangrijke werkwijzen: 

Klimaatverschijnselen en klimaten op verschillende ruimte- en tijdschalen beschrijven en analyseren.

Vergelijken en relateren van de geofactoren in en tussen landschapszones. Geografische vergelijking maken tussen klimaatzones en landschapszones. 

Verschuiven van de klimaatzones en de vegetatiezones relateren aan klimaatveranderingen. Relateren van processen van landdegradatie aan menselijk handelen.

Begrippen: atmosferische circulatie/grote windsystemen ( ITCZ/zone van lage equatoriale luchtdruk - wet van Buys Ballot - passaat en moesson, oceanische circulatie (warme zeestromen - koude zeestromen), klimaatgebieden (volgens Köppen), Klimaatverandering (het gaat alleen om gevolgen voor het systeem), geofactoren (gesteente en reliëf - klimaat en lucht - bodem - water - plantenwereld - dierenwereld - de mens), landschapszones (polaire zone - boreale zone - gematigde zone - subtropische zone - aride zone - tropische zone), landdegradatie, vormen van landdegradatie: (versnelde) bodemerosie, verzilting en verwoestijning, oorzaken van landdegradatie: overbeweiding en ontbossing. , irrigatie, drainage, duurzaam landgebruik (College voor Examens en Toetsing, 2018).

H3 | Paragraaf 2 | Warmtetransport door wind en zeestromen

• Deelvragen.
  
• Video's.
  
• Extra.
  
• Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).
  

Video's*

Titel: luchtdruk en wind.

Zie de tekst luchtdrukverschillen op blz 86 van het boek Systeem aarde (De Geo) havo 4.  

Begrippen: luchtdruk, hoge- en lage luchtdruk.

Titel: aardrijkskunde HAVO/VWO Domein Aarde: wereldwijde luchtstromen.

Zie de tekst corrioliseffect op blz 87 & de tekst passaten en moessons op blz 87 van het boek Systeem aarde (De Geo) havo 4.  

Begrippen: atmosferische luchtcirculatie, wet van Buys Ballot, passaten, zone van equatoriale lage luchtdruk (ITCZ), moessons.

Titel: Graaf Geo - ITCZ

Bedankt mw. S. Klein, docent aardrijkskunde, voor het wijzen op deze video. 

Begrippen: ITCZ (zone van equatoriale lage luchtdruk), passaten, wet van Buys Ballot, atmosferische luchtcirculatie. 

Titel: De oceanische circulatie - hoe stromen de zeeën op aarde.

Zie de tekst zeestromen op blz 88-89 & figuur 3.13 van het boek Systeem aarde (De Geo) havo 4.  

Begrippen: oceanische circulatie, warme- en koudezeestromen.

*De geselecteerde video's zijn niet door mijzelf gemaakt. 

Extra

Schaalniveaus, dimensies, domeinen. 

Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).

Domein C - aarde

De door zonne-energie en aardrotatie aangedreven grote windsystemen en zeestromingen op aarde beschrijven en verklaren hoe deze van invloed zijn op de klimaatzones.

Het landschap herkennen als het resultaat van een dynamisch systeem. De voor een landschapszone relevante geofactoren met elkaar in verband brengen.

De invloed van menselijke activiteiten op natuur en milieu in verschillende landschapszones beschrijven en verklaren.

Aandachtspunten: Zee- en luchtstromen zorgen voor verdeling van koude en warmte over de aarde. De verdeling land-zee veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon. De ligging van hooggebergten veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon.

Het landschap is een dynamisch systeem: als één van de geofactoren verandert, leidt dat tot verandering van de andere factoren. Vooral het klimaat is bepalend voor de natuurlijke begroeiing.

De combinatie van klimaatzone en begroeiing vormt de (natuurlijke) landschapszones op aarde. De grenzen tussen klimaat- en landschapszones vallen niet altijd met elkaar samen, waardoor de grenzen tussen de landschapszones geleidelijke overgangen zijn.

Landschapszones veranderen door (intensief) menselijk gebruik. De gevoeligheid voor landdegradatie verschilt per landschapszone. Duurzaam landgebruik kan processen van landdegradatie stoppen of voorkomen.

Belangrijke werkwijzen:

Klimaatverschijnselen en klimaten op verschillende ruimte- en tijdschalen beschrijven en analyseren.

Vergelijken en relateren van de geofactoren in en tussen landschapszones. Geografische vergelijking maken tussen klimaatzones en landschapszones.

Verschuiven van de klimaatzones en de vegetatiezones relateren aan klimaatveranderingen. Relateren van processen van landdegradatie aan menselijk handelen.

Begrippen: atmosferische circulatie/grote windsystemen ( ITCZ/zone van lage equatoriale luchtdruk - wet van Buys Ballot - passaat en moesson, oceanische circulatie (warme zeestromen - koude zeestromen), klimaatgebieden (volgens Köppen), Klimaatverandering (het gaat alleen om gevolgen voor het systeem), geofactoren (gesteente en reliëf - klimaat en lucht - bodem - water - plantenwereld - dierenwereld - de mens), landschapszones (polaire zone - boreale zone - gematigde zone - subtropische zone - aride zone - tropische zone), landdegradatie, vormen van landdegradatie: (versnelde) bodemerosie, verzilting en verwoestijning, oorzaken van landdegradatie: overbeweiding en ontbossing. , irrigatie, drainage, duurzaam landgebruik (College voor Examens en Toetsing, 2018).

H3 | Paragraaf 3 | Natuurlijke landschapszones

• Deelvragen.
  
• Video's.
  
• Extra.
  
• Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).
  

Video's*

Titel: Aardrijkskunde HAVO/VWO Domein Aarde: landschapszones.

Zie de tekst van heel 3.3 op blz 95 t/m 100 van het boek Systeem aarde (De Geo) havo 4.  

Begrippen: landschapszones, tropische zone, subtropische zone, gematigde zone, boreale zone, polaire zone, aride zone, geofactoren.

*De geselecteerde video's zijn niet door mijzelf gemaakt. 

Extra

Schaalniveaus, dimensies, domeinen. 

Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).

Domein C - aarde

De door zonne-energie en aardrotatie aangedreven grote windsystemen en zeestromingen op aarde beschrijven en verklaren hoe deze van invloed zijn op de klimaatzones.

Het landschap herkennen als het resultaat van een dynamisch systeem. De voor een landschapszone relevante geofactoren met elkaar in verband brengen.

De invloed van menselijke activiteiten op natuur en milieu in verschillende landschapszones beschrijven en verklaren.

Aandachtspunten: Zee- en luchtstromen zorgen voor verdeling van koude en warmte over de aarde. De verdeling land-zee veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon. De ligging van hooggebergten veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon.

Het landschap is een dynamisch systeem: als één van de geofactoren verandert, leidt dat tot verandering van de andere factoren. Vooral het klimaat is bepalend voor de natuurlijke begroeiing.

De combinatie van klimaatzone en begroeiing vormt de (natuurlijke) landschapszones op aarde. De grenzen tussen klimaat- en landschapszones vallen niet altijd met elkaar samen, waardoor de grenzen tussen de landschapszones geleidelijke overgangen zijn.

Landschapszones veranderen door (intensief) menselijk gebruik. De gevoeligheid voor landdegradatie verschilt per landschapszone. Duurzaam landgebruik kan processen van landdegradatie stoppen of voorkomen.

Belangrijke werkwijzen:

Klimaatverschijnselen en klimaten op verschillende ruimte- en tijdschalen beschrijven en analyseren.

Vergelijken en relateren van de geofactoren in en tussen landschapszones. Geografische vergelijking maken tussen klimaatzones en landschapszones.

Verschuiven van de klimaatzones en de vegetatiezones relateren aan klimaatveranderingen. Relateren van processen van landdegradatie aan menselijk handelen.

Begrippen: atmosferische circulatie/grote windsystemen ( ITCZ/zone van lage equatoriale luchtdruk - wet van Buys Ballot - passaat en moesson, oceanische circulatie (warme zeestromen - koude zeestromen), klimaatgebieden (volgens Köppen), Klimaatverandering (het gaat alleen om gevolgen voor het systeem), geofactoren (gesteente en reliëf - klimaat en lucht - bodem - water - plantenwereld - dierenwereld - de mens), landschapszones (polaire zone - boreale zone - gematigde zone - subtropische zone - aride zone - tropische zone), landdegradatie, vormen van landdegradatie: (versnelde) bodemerosie, verzilting en verwoestijning, oorzaken van landdegradatie: overbeweiding en ontbossing. , irrigatie, drainage, duurzaam landgebruik (College voor Examens en Toetsing, 2018).

H3 | Paragraaf 4 | Veranderingen door menselijke activiteiten

• Deelvragen.
  
• Video's.
  
• Extra.
  
• Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).
  

Video's

Titel: uitleg door meneer van Staden en mevrouw Mol havo 4 systeem aarde 3.4

Blz 103 t/m 108

Begrippen: landdegradatie, verwoestijning, overbeweiding, bodemerosie, irrigatie, verzilting, drainage, ontbossing, duurzaam landgebruik, klimaatverandering.

Video's*

Titel: Klimaatverandering: Een Animatie.

Zie tekst de klimaatverandering en figuur 3.38 op blz 106-107 van het boek Systeem aarde (De Geo) havo 4.   

Begrippen: klimaatverandering, landdegradatie, verwoestijning, overbeweiding, irrigatie, verzilting, drainage, ontbossing, duurzaam landgebruik.

Titel: Graaf Geo - Ontbossing.

Bedankt mw. S. Klein, docent aardrijkskunde, voor het wijzen op deze video.  

Zie de tekst bodemerosie & duurzaam landgebruik en figuur 3.36 op blz 106 van het boek Systeem aarde (De Geo) havo 4.   

Begrippen: ontbossing, duurzaam landgebruik.

*De geselecteerde video's zijn niet door mijzelf gemaakt. 

Extra

Schaalniveaus, dimensies, domeinen. 

Koppeling met het eindexamen (uit de syllabus centraal examen 2019 door het College van Toetsing en Examens).

Domein C - aarde

De door zonne-energie en aardrotatie aangedreven grote windsystemen en zeestromingen op aarde beschrijven en verklaren hoe deze van invloed zijn op de klimaatzones.

Het landschap herkennen als het resultaat van een dynamisch systeem. De voor een landschapszone relevante geofactoren met elkaar in verband brengen.

De invloed van menselijke activiteiten op natuur en milieu in verschillende landschapszones beschrijven en verklaren.

Aandachtspunten: Zee- en luchtstromen zorgen voor verdeling van koude en warmte over de aarde. De verdeling land-zee veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon. De ligging van hooggebergten veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon.

Het landschap is een dynamisch systeem: als één van de geofactoren verandert, leidt dat tot verandering van de andere factoren. Vooral het klimaat is bepalend voor de natuurlijke begroeiing.

De combinatie van klimaatzone en begroeiing vormt de (natuurlijke) landschapszones op aarde. De grenzen tussen klimaat- en landschapszones vallen niet altijd met elkaar samen, waardoor de grenzen tussen de landschapszones geleidelijke overgangen zijn.

Landschapszones veranderen door (intensief) menselijk gebruik. De gevoeligheid voor landdegradatie verschilt per landschapszone. Duurzaam landgebruik kan processen van landdegradatie stoppen of voorkomen.

Belangrijke werkwijzen:

Klimaatverschijnselen en klimaten op verschillende ruimte- en tijdschalen beschrijven en analyseren.

Vergelijken en relateren van de geofactoren in en tussen landschapszones. Geografische vergelijking maken tussen klimaatzones en landschapszones.

Verschuiven van de klimaatzones en de vegetatiezones relateren aan klimaatveranderingen. Relateren van processen van landdegradatie aan menselijk handelen.

Begrippen: atmosferische circulatie/grote windsystemen ( ITCZ/zone van lage equatoriale luchtdruk - wet van Buys Ballot - passaat en moesson, oceanische circulatie (warme zeestromen - koude zeestromen), klimaatgebieden (volgens Köppen), Klimaatverandering (het gaat alleen om gevolgen voor het systeem), geofactoren (gesteente en reliëf - klimaat en lucht - bodem - water - plantenwereld - dierenwereld - de mens), landschapszones (polaire zone - boreale zone - gematigde zone - subtropische zone - aride zone - tropische zone), landdegradatie, vormen van landdegradatie: (versnelde) bodemerosie, verzilting en verwoestijning, oorzaken van landdegradatie: overbeweiding en ontbossing. , irrigatie, drainage, duurzaam landgebruik (College voor Examens en Toetsing, 2018).